Op 14 juni zijn de beheerders van Mooi Binnenveld tijdens een ronde in het veld flink geschrokken van de extreme droogte. Al direct bij het betreden van het gebied werd duidelijk dat de droogte grote impact heeft gehad op het terrein. Alle ondiepe waterplassen waren volledig opgedroogd en op grote schaal waren de krimpscheuren in de bodem te zien. Met onder meer als gevolg dat er ook veel minder vogels te zien zijn dan enkele weken geleden. In de droge, keiharde bodem is het voor steltlopers niet meer mogelijk om met de snavel voedsel uit de grond te halen.
Voor vissen en amfibieën heeft de droogte in de Binnenveldse Hooilanden ook grote gevolgen. De Kromme Eem, leefgebied van de zeldzame vissoort grote modderkruiper, is op diverse plekken volledig drooggevallen. Afgelopen maand werd juist geconstateerd dat de grote modderkruiper zich op grote schaal succesvol had voortgeplant in de Kromme Eem. Maar plekken waar toen veel jonge larven van deze soort werden gezien, zijn begin juni volledig drooggevallen. Een medewerker van RAVON heeft gelukkig nog tientallen jonge dieren weten te redden en verplaatst naar een dieper deel van de Kromme Eem.
Het heftige van deze droogte is vooral de enorme snelheid waarmee die is ingetreden. Half mei was er nog sprake van goede, natte omstandigheden. Het was zelfs de op één na natste lente van deze eeuw. Maar daar kwam vanaf half mei heel snel verandering in. Vanaf 13 mei heeft het niet meer geregend en is de verdamping onwaarschijnlijk hoog geweest door de combinatie van harde wind, felle zon en heldere luchten. Daarmee verdampt zo’n 4 mm water per dag! In een paar weken tijd is het neerslagtekort enorm opgelopen en is dat zelfs bijna even groot geworden als in het recordjaar 1976. De kwel die in de Binnenveldse Hooilanden aan het oppervlak komt, lijkt niet voldoende om dit soort extreme droogte te kunnen compenseren. Tijdens het schrijven van dit stukje zijn de eerste buien op 20 en 22 juni gevallen, maar dat is vooralsnog een druppel op de gloeiende plaat. Zie ook Veenkampen Meteostation.
Helaas staan wij als beheerder bij dit soort extreme omstandigheden vrij machteloos. Wel hebben wij ons stuwtje in de Kromme Eem omhoog gezet, om te proberen zoveel mogelijk water vast te houden in het gebied. Water uit het Valleikanaal inlaten is geen optie, omdat dit water teveel voedingstoffen bevat en schadelijk kan zijn voor de zeldzame vegetatie. De plantenrijkdom heeft gelukkig nog niet direct te lijden onder de relatief kortstondige droogte en kan nog profiteren van het vocht in de bodem als gevolg van kwel. Inmiddels bloeien enorm veel soorten (zeldzame) planten in het gebied, waaronder ook diverse orchideeënsoorten. Er zijn dus nog wel degelijk positieve ontwikkelingen!
Tekst: Anneke Meijer en Thomas Kroon.
Foto’s: Thomas Kroon.
