Het is grijs en stil in de Binnenveldse Hooilanden. Weinig mensen zullen hebben gezien dat er man over het vlonderpad kroop. Dat is dus Henk Kloen. Wat heeft hij daar te zoeken in de winter? Er staat bijna geen boom in het nieuwe natuurgebied, en op moerasgrond groeien geen korstmossen. Maar op het vlonderhout kun je een klein wonder zien. Hier is in zes jaar tijd een interessante korstmosbegroeiing ontstaan. Midden op het pad staat weinig, maar naar de randen toe zie je grijze en oranje plakkaten. Het is de moeite waard er even voor te knielen. Dan zie je mooie stervormige plakkaten van korstmossen in meerdere kleuren.
En durf je over de rand van de vlonder te kijken, dan zie je daar ook ministruikjes van het eikenmos afhangen van de zijkanten. Met een beetje zoeken vond Henk wel 16 soorten korstmos op het vlonderpad, en dan telt hij de echt kleine korstvormige mossen nog niet mee. Een heel aantal soorten zoals het oranjekleurige dooiermos zijn algemeen en staan erom bekend dat ze vrij goed kunnen tegen luchtvervuiling door ammoniak. Ook het ammoniak minnende kapsesvingermos is op het vlonderpad te vinden. Maar dat eikenmos kan daar niet goed tegen en komt nog maar in kleine aantallen voor in de Vallei. En tussen die eikenmossen vond ik ook vijf struikjes met nog dunnere takken: heuse baardmossen, bijna uitgestorven in de Vallei.
Wat doet zo’n gevoelig mos op een nieuw stuk hout ver van een gewone boom? Daar is een verklaring voor. Als bomen groeien en dikker worden, kunnen er korstmossen op gaan groeien. Maar in die jaren van groei wordt de schors aangetast door de luchtvervuiling. Echter het vers gezaagde hout van de vlonder is nog niet aangetast. Er is even tijd nodig dat een korstmos komt aanwaaien, maar dan vindt hij een relatief schone groeiplaats. En er zitten dus nog steeds microscopisch kleine stukjes korstmos in de lucht die hier hun kans nemen.
En zo groeit hier deze ongelooflijke minikerstboom, waarvoor Henk graag even op de knielen gaat en wij met hem: We wensen u een gelukkig 2025
Geplaatst in de Gelderlander 30 december 2024 en Kloenstebuiten
Tekst en foto’s: Henk Kloen
