De aanleg van de Binnenveldse Hooilanden door een aannemer is in volle gang en wordt als alles goed gaat binnenkort afgerond. Om ervoor te zorgen dat de werkzaamheden in het voorjaar van 2019 werden uitgevoerd met voldoende aandacht voor de weidevogels zagen vrijwilligers van de Vereniging Weidevogelbescherming en van de Stichting Mooi Binnenveld er op toe dat de nesten van de weidevogels niet verstoord werden. Een van de actiefste vrijwilligers was Ardy Rekers. Peter Goedhart sprak met hem.
Ardy, 58 jaar, is een geboren en getogen Wageninger. Vanaf de tijd dat hij als klein jochie met zijn vader aan de overkant van de Rijn ging vissen had hij plezier in vogels kijken. Van gespaarde AH zegels kocht hij zijn eerste verrekijker. Daarna was hij verkocht en keek hij meer naar vogels dan naar de dobber van zijn hengel. Het voorjaar in het Binnenveld was elk jaar een feest, want van maart tot half april kon je een aardig zakcentje bij verdienen door de verkoop van kievitseieren. Dat was toen de gewoonste zaak van de wereld. Als je een ei weghaalde legde je er een krielaardappel voor in de plaats. De kievitseieren verkocht je voor twee gulden vijftig aan restaurants en later ook aan de poelier. Er viel in het Binnenveld heel veel te halen, zo veel dat Friese studenten aan de Landbouwhogeschool ook kievitseieren gingen rapen die ze dan verkochten in Friesland. In een seizoen verdiende je soms wel 250 gulden.
Ballotage
Ardy zal een jaar of achttien geweest zijn toen hij is opgehouden met het rapen van kievietseieren Waarom hij zo veranderde weet hij eigenlijk niet meer precies, maar het zal vast te maken hebben gehad met dat er steeds minder eieren waren in het Binnenveld en met wat je toen las in kranten en hoorde op de radio. Het was ook de tijd dat het Binnenveld veranderde in een modern landbouwgebied met alle gevolgen van dien voor de weidevogels.
Een paar jaar nadat hij gestopt was zag hij een advertentie in de Veluwepost waar om vrijwilligers werd gevraagd door de Vereniging Weidevogelbescherming. Ardy moest nog wel langs een ballotagecommissie, maar omdat Ardy eigenlijk veel meer wist dan sommige leden van die commissie was die ballotage geen enkel probleem voor hem. Sindsdien is Ardy elk jaar volop actief in het Binnenveld om nesten van weidevogels te beschermen. Dat ging vanaf het begin al prima samen met de boeren, want ook zij profiteren ervan door middel van een nestvergoeding.
Het zoeken naar nesten van weidevogels is volgens Ardy een kwestie van geduld en kennis van het gedrag van broedende weidevogels. Dat gedrag verschilt per weidevogel. Zo zijn kievietsnesten veel makkelijker te ontdekken dan die van wulpen. Drie-vier uur per dag op een plek zitten en goed om je heen kijken is dan wel nodig, met uitschieters van 40-50 uur per week. Het echt goed leren ontdekken van nesten door naar het gedrag van weidevogels te kijken duurt jaren. Zeker als het gras hoog is zijn nesten soms moeilijk te ontdekken. Drones worden tegenwoordig ook wel gebruikt, maar de vraag is of je daarmee de vogels niet te veel verstoort. Dit jaar was de bescherming van de weidevogels extra belangrijk omdat vele weidevogels het volgend jaar terugkomen naar de plek waar ze vorig jaar gebroed hebben. Wilden de grutto, tureluur en wulp behouden blijven in de Binnenveldse Hooilanden, dan moest het nu gebeuren.
Jodelen van de wulp
Buiten de periode van nestbescherming is Ardy ook de rest van het jaar vaak in het Binnenveld te vinden. Niet om te tellen, dat laat hij graag aan de leden van de Vogelwerkgroep Wageningen over, maar om te genieten van de vele vogelsoorten en hun gedrag. Zoals bijvoorbeeld het jodelen van de wulp. Elke dag zie je wel weer iets bijzonders. Nog steeds is zijn relatie met de boeren in het Binnenveld prima, want velen kennen hem al lang en Ardy heeft zelf ook het gevoel dat hij vanuit de boeren denkt en met hen samen werkt. Boeren zijn blij met de nestvergoeding die ze dankzij hem krijgen. Als het lijkt dat er de volgende dag regen aan komt, dan hebben ze onderling contact en spreken af dat de boer vandaag kunstmest gaat strooien en dekt Ardy vlak daarvoor de nesten af zodat er geen kunstmest op het nest kan vallen. En bij het maaien markeert Ardy het nest met bamboestokjes waardoor de boer ruim rond het gemarkeerde nest kan maaien. Wel vond Ardy het landschap van het Binnenveld in zijn jeugd mooier en ook dat hij toentertijd vaker alleen was in het Binnenveld, wat nu eenmaal zijn voorkeur heeft.
Dit voorjaar heeft Ardy nesten gemarkeerd en geteld samen met Driek Enserink en Chris Bosch. Samen vormden zij de sectie Zuid van de Weidevogelvereniging en Mooi Binnenveld. Met zijn drieën hebben ze vooral de weidevogelnesten beschermd tijdens de aanleg van het de Binnenveldse Hooilanden. Dat heeft nog veel energie gekost omdat de aannemer vooral in het begin van de werkzaamheden onvoldoende aandacht had voor de nesten van de weidevogels. Gelukkig ging de samenwerking met de ecoloog van het Waterschap steeds beter en werden Ardy, Driek en Chris tijdens een vergadering benoemd tot weidevogelecologen. Hierdoor konden ze gezamenlijk de aannemer overtuigen om, ter bescherming van de weidevogels in een bepaald gebied, het maai- en graafwerk daar tijdelijk stop te zetten, te vertragen of te verplaatsen. Zo werd het gebied ten zuiden van het fietspad langs het meteoveld tot half juli met rust gelaten en hier ontwikkelde zich in de maanden april, mei en juni een fantastisch broed- en kuikengebied. Het overleg en de samenwerking met de aannemer verliep al snel veel beter, met begrip voor elkaars standpunten.
Predatoren?
Hoe de Binnenveldse Hooilanden zich verder gaan ontwikkelen is voor Ardy nog wel een vraag, al zijn de eerste resultaten, zoals bijvoorbeeld veel meer kievieten, bemoedigend. Ardy denkt dat er ongetwijfeld meer vogels in het gebied zullen gaan voorkomen, zeker ook door de vernatting. Maar hoe groot het succes wordt is volgens hem maar afwachten, want er zullen ook meer predatoren komen. Nu al zijn er meer vossen in het gebied dan voorheen. Dus misschien moet er voor de Binnenveldse Hooilanden ook een beleid komen voor het beheer van aantallen predatoren?
De komende jaren zullen boeiend, uitdagend en interessant worden wat betreft natuurontwikkeling, maar dat er steeds meer te genieten zal zijn staat volgens Ardy wel vast.
Niets blijft immers mooier dan in alle rust (weide) vogels te observeren.
( Foto Ardy: Chris Bosch)
Dit artikel verschijnt ook in de Pennevluchten 2009-03, het mededelingenblad van de Vogelwerkgroep Wageningen e.o.
