Binnenveld in 1651 (Geelkercken)

Hoe lees je oude kaarten van de Binnenveldse Hooilanden?

De blog Landschap Lopen van Mathilde Maijer leert ons oude kaarten en documenten van t Binnenveld te lezen en te interpreteren. Zij doet dat op een prachtige en inspirerende manier.   Hier volgt een kort overzicht van een deel van Mathilde’s blogs die relevant zijn voor het Binnenveld. Zie hier een overzicht.

Binnenveld in 1855

Nadat het Binnenveld in de laatste ijstijden is ontstaan, begon de veenvorming.  In de 8ste eeuw lag in t Binnenveld nog het veenkussen. Het zuidelijk deel waterde af op de Rijn via een beek die later is vergraven tot de Grift (nu Valleikanaal). Het noordelijk deel ontwaterde op de latere Zuiderzee. De waterscheiding lag even ten noorden van Veenendaal.

Het Binnenveld was al in de 11de eeuw een gebied in ontwikkeling en werden de eerste polders aangelegd in het zuiden van de vallei, als snel gevolgd door het rechttrekken op Utrechts grondgebied van de benedenloop van de Kromme Eem (vanaf de Rijn) door de Bisschop van Utrecht.  Toen Wageningen in 1263 stadsrechten kreeg, zal het zich al vroeg beziggehouden hebben met het verder ontginnen van het Binnenveld.  De oudste  polders van Wageningen liggen tussen Rijn en het Nieuwe Kanaal

De bovenloop van de Kromme Eem, later vergraven tot Gelderse Wetering liep van Lunteren via Doesburg (Ede) langs de Eemwal naar de Grift.

Toen de grootschalige vervening in het Binnenveld begon in de 16de eeuw, stroomde de Kromme Eem/Grift nog naar het zuiden.   Deze vervening had veel consequenties voor het waterbeheer in t Binnenveld.  Utrecht en Gelderland hebben dan ook ook veel ruzie gemaakt over het waterbeheer in het Binnenveld.

Tekst: Willem Heemskerk op basis van Blog Landschap Lopen van Mathilde Maijer. Via deze blog zijn ook publicaties over bv ‘t Binnenveld te verkrijgen.